Pierwszy przebój kinowy powojennej Polski.
Produkcja: 1946
Premiera: 8 styczeń 1947 (druga wersja filmu)
Premiera: 2 listopad 1948 (trzecia i ostateczna wersja filmu)
Reżyseria:
Muzyka:
(opracowanie muzyczne)
Obsada:
Halina Tokarska
matka Haliny i Romana
Roman Tokarski, brat Haliny
Ryszard, ukochany Haliny
muzyk Cieślak, sąsiad Tokarskich
muzyk, znajomy Cieślaka i Tokarskich
volksdeutschka Maria Kędziorek
dozorca Antoni
kierownik atelier filmowego; występuje w pierwszej wersji filmu
śpiewaczka uliczna
deklamatorka
kioskarka
śpiewaczka uliczna
handlarka w pociągu
śpiewaczka w pociągu; w czołówce widnieje jedynie nazwisko aktorki, najprawdopodobniej chodzi właśnie o Stanisławę Piasecką
-
żydowska śpiewaczka uliczna
Hans, gestapowiec - tłumacz w mieszkaniu Tokarskich
gestapowiec przeprowadzający rewizję u Tokarskich
granatowy policjant
gestapowiec
Żyd ukrywający się w domu, w którym mieszkają Tokarscy
śpiewak uliczny
Jurek, dowódca Romana i Ryszarda
-
uliczny śpiewak, inwalida
wykonawca wyroku na skrzypku - konfidencie
-
-
znajomy Cieślaka spotkany na ulicy
wykonawca wyroku na Marii Kędziorek
wykonawca wyroku na Marii Kędziorek
żandarm w pociągu
śpiewak w pociągu
-
żołnierz; nie występuje w czołówce
uchodźca z Warszawy; nie występuje w czołówce
uchodźca z Warszawy; nie występuje w czołówce
dziewczyna; nie występuje w czołówce
gestapowiec przeprowadzający rewizję u Tokarskich; nie występuje w czołówce
nie występuje w czołówce
kobieta w obozie uchodźców w Pruszkowie; nie występuje w czołówce
śpiewak na moście; nie występuje w czołówce
śpiewak z gitarą; nie występuje w czołówce
pasażer w pociągu zajmujący się handlem; nie występuje w czołówce
kolejarz przejmujący "rozpylacz"; nie występuje w czołówce
niemiecki oficer; nie występuje w czołówce
słuchająca muzyki Chopina w mieszkaniu Tokarskich; nie występuje w czołówce
zastrzelony przez podziemie skrzypek-konfident; nie występuje w czołówce
nie występuje w czołówce
przyjaciel Romana słuchający jego opowieści; występuje w drugiej wersji filmu; nie występuje w napisach
gestapowiec zabijający niewidomego akordeonistę; nie występuje w czołówce
nie występuje w czołówce; informacja za "Almanachem Sceny Polskiej 1989/90"
nie występuje w czołówce
i inni
Notatki:
Jest to pierwszy powojenny film polski, którego realizację rozpoczęto jeszcze we wrześniu 1945 w ruinach łódzkiego studio filmowego wyposażonego tylko w jedną kamerę. Pierwotnie miał to być ok. 35-minutowy film dokumentalny, który został praktycznie ukończony pod koniec 1945 lub na początku 1946 roku (jak twierdził realizator dźwięku tej wersji filmu, pan Stanisław Urbaniak: około nowego roku). Ponieważ jednak nadal brak było jakiegokolwiek polskiego filmu fabularnego, Jan Fethke miał zaproponować Leonardowi Buczkowskiemu poszerzenie tego filmu o dodatkowe sceny fabularne i przekształcenie go w ten sposób w film pełnometrażowy. Pierwowzór scenariusza został zaakceptowany przez Buczkowskiego, jednak informacje o scenach jakoby gloryfikujących Armię Krajową dotarły do Piotra Jaroszewicza (późniejszego premiera PRL), ówczesnego szefa Głównego Zarządu Politycznego (ludowego) Wojska Polskiego, który natychmiast zgłosił sprzeciw (ludowego) Wojska Polskiego do Władysława Kowalskiego, ministra kultury ówczesnego Rządu Jedności Narodowej Polski Ludowej. Pod wpływem interwencji z ministerstwa Fethke i Starski ponownie przerobili scenariusz, a Buczkowski dograł kolejne sceny, zaś niektóre wcześniej zrealizowane zostały znacznie przerobione lub usunięte podczas ponownego montażu i film, którego premiera zaplanowana była na wrzesień 1946 roku, ostatecznie trafił do kin dopiero na początku 1947 roku. Jednak po kilku miesiącach (w połowie marca lub na początku kwietnia), pomimo, że film odnosił sukces kinowy, został nagle wycofany z rozpowszechniania, oficjalnie z uwagi na powszechną krytykę, oburzoną przede wszystkim ukazaniem Niemców w bardzo łagodny sposób. Wycofany film został poddany wtedy kolejnym zmianom, podczas których usunięto aż ⅓ istniejącego materiału i dokręcono jeszcze więcej nowych scen, w których pokazano m.in. bardziej rzeczywisty obraz Polski pod okupacją niemiecką, ale „przy okazji” usunięto także większość scen z Powstania Warszawskiego. Pod naciskiem komunistycznych propagandzistów dodano także sceny z kronik filmowych w celu podkreślenia udziału i wkładu żołnierzy Armii Czerwonej w przejmowaniu Warszawy i pokonaniu Niemców.
W takiej, trzeciej z kolei i tym razem ostatecznej wersji, film miał ponowną premierę pod koniec 1948 roku i jeszcze raz stał się sukcesem kinowym, a jego kopie były pokazywane z mniejszym lub większym sukcesem w Albanii, Bułgarii, Czechosłowacji, Finlandii, Holandii, Iranie, Izraelu, Kanadzie, Rumunii, USA i Związku Sowieckim. [Jan Praeter / FilmyPolskie888]
Ciekawostki:
— Z braku kostiumów wszyscy aktorzy i statyści grali we własnych ubraniach.
— Taśmy filmowe były skupowane na targowiskach.
— W scenach walk używano prawdziwej broni i ostrej amunicji, przez co jeden z asystentów został postrzelony na planie.
— Większość żołnierzy niemieckich zagrali niemieccy jeńcy wojenni, których Warszawiacy omal nie zlinczowali podczas kręcenia sceny ich radosnego wkraczania do Warszawy w 1939 roku...
Dużo więcej ciekawych faktów i zdarzeń związanych z tym filmem jest dostępnych w odnośnikach na stronie Wikipedii.
IMDb (angielski)
Wikipedia (polski)
04.191120
(POL) polski,
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz